بررسی برخی خصوصیات خاک در کاربری های مختلف اراضی متأثر از دو اقلیم نیمه خشک و مرطوب

اقلیم و کاربری اراضی از جمله عواملی هستند که تاثیر بسزائی بر روی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک دارند. تحقیق حاضر با هدف بررسی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک در کاربری های مختلف واقع در دو اقلیم مرطوب و خشک انجام شد. بدین منظور پس از بررسی های اولیه دو اقلیم خشک و مرطوببه ترتیب از استان های کرمان و ازندران انتخاب شد. از 12 کاربری زراعی و غیر زراعی هر اقلیم نمونه هایی از عمق صفر تا 20 سانتیمتری از سطح خاک در 3 تکرار تهیه شد. خصوصیات فیزیکی و شیمیایی پس از عبور نمونه ها از الک 2 میلیمتری اندازه گیری شد. همچنین هدایت آبی اشباع به روش بار ثابت و توزیع اندازه ذرات در دو حالت تر و خشک با سری الک اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که خاک های منطقه مرطوب دارای املاح محلول کمتر و از طرفی دارای خصوصیات فیزیکی مناسب تری نسبت به خاک های منطقه خشک است. همچنین نتایج حاکی از این بود که در اقلیم مرطوب، بیشترین درصد کربن آلی، رطوبت اشباع و تخلخل کل خاک مربوط به کاربری های جنگلی و مرتعی بود. اکثر کاربری های منطقه مرطوب نسبت به کاربری های منطقه خشک دارای بافت سنگین تری بود. در هر دو اقلیم مرطوب و خشک، کاربری های غیر زراعی دارای بافت سبکتری نسبت به کاربری های زراعی بودند. همچنین نتایج رگرسیون خطی چندگانه به روش گام به گام نشان داد که هدایت آبی اشباع ارتباط مثبت با کربن آلی و درصد شن خاک و ارتباط منفی با جرم مخصوص ظاهری دارد. خاک های نواحی مرطوب نسبت به نواحی خشک دارای شاخص های پایداری بیشتری بودند. کربن آلی با شاخص های پایداری خاکدانه در حالت تر رابطه مثبت و معنی داری داشت. در منطقه ی مرطوب، بیشترین شاخص های پایداری خاکدانه در هر دو حالت الک تر و خشک مربوط به کاربری های جنگلی و مرتعی بود. در منطقه خشک، اکثر شاخص های پایداری خاکدانه در هر دو حالت الک تر و خشک در کاربری مرکبات نسبت به سایر کاربری ها بیشتر بود. در اقلیم خشک میانگین وزنی قطر ذرات خاکدانه در هر دو حالت الک تر و خشک بیشترین ارتباط را با هدایت الکتریکی خاک داشت. در هر دو اقلیم خشک و مرطوب و نیز کل نمونه ها، در حالت الک تر، کربن آلی بیشترین تاثیر را بر میانگین وزنی قطر ذرات خاک داشت. نتایج این تحقیق چگونگی تاثیرپذیری خصوصیات خاک در کاربری های مختلف دو اقلیم خشک و مرطوب را بیشتر نشان می دهد.